Đã bao giờ bạn tự hỏi làm thế nào để điều tra dấu vết tội phạm trên mạng? Đó chính là công việc của pháp y kỹ thuật số (digital forensics).
Ngày nay, nói đến pháp y người ta sẽ nghĩ ngay đến việc làm của những người bác sĩ khám nghiệm tử thi, hòng tìm ra dấu vết trong một vụ án mạng. Cùng với sự tăng trưởng của mạng Internet và máy tính trên toàn thế giới, nghề pháp y cũng tăng trưởng tiến lên với sự sinh ra của pháp y kỹ thuật số ( digital forensics ) .Công việc này là tìm hiểu những dấu vết lưu trên thiên nhiên và môi trường máy tính và thiết bị kỹ thuật số. Thường được triển khai theo ba bước cơ bản là tích lũy dẫn chứng, nghiên cứu và phân tích tài liệu và báo cáo giải trình. Trong nhiều trường hợp khi tài liệu bị mất mát do hung thủ cố ý xóa dấu vết, người làm pháp y số còn phải triển khai thêm bước Phục hồi tài liệu trước khi nghiên cứu và phân tích .
Một trong những trích đoạn khôi phục dữ liệu kinh điển nhất từng được biết đến là màn đốt ổ cứng của Cao Thanh Lâm (diễn viên Việt Anh đóng) trong phim ‘Chạy án 2’. Trên thực tế, cứu dữ liệu ổ cứng không liên quan đến việc phải dùng lửa đốt, mà có lẽ vị đạo diễn của bộ phim đã nhầm lẫn giữa ‘đốt’ và DOS (ám chỉ dùng lệnh).
 |
| Các công cụ cần có của người làm pháp y số tập trung vào việc phân tích dữ liệu ổ cứng |
Về cơ bản, pháp y số là việc làm phải trưng ra được vật chứng có giá trị pháp lý trên tòa và dẫn chứng này dẫn ra được hành vi tội phạm không hề chối cãi. Do đó, pháp y số hoàn toàn có thể dùng bất kể kỹ thuật nào để lấy được vật chứng số và bất kỳ thông tin nào có ích trong việc chứng tỏ hành vi phạm tội. Chẳng hạn như thông tin file ảnh, log truy vấn Facebook, tin nhắn Viber …Bởi sự văn minh của khoa học kỹ thuật, sự tăng trưởng của mạng Internet nên thiên nhiên và môi trường tác nghiệp của người làm pháp y số lúc bấy giờ là rất rộng, hoàn toàn có thể bao trùm từ mobile đến PC, từ đám mây đến client, từ nền tảng mạng xã hội đến ứng dụng OTT.Việc này yên cầu người làm pháp y số cũng phải có kiến thức và kỹ năng rất rộng, từ thông thuộc những ngôn từ lập trình cấp thấp đến hiểu biết về hệ quản lý và điều hành, có năng lực nghiên cứu và phân tích tài liệu, quản trị mạng lưới hệ thống, hiểu biết về mã hóa và giải thuật, sử dụng thành thạo những công cụ nghiên cứu và phân tích tài liệu, hồi sinh tài liệu và nhiều công cụ khác có tương quan .
Tất nhiên, không phải khi nào người làm pháp y số cũng có năng lực bẻ khóa và hồi sinh mọi thứ. Như trường hợp của những thiết bị như iPhone, dù đã rất nhiều lần được FBI nhu yếu mở cửa hậu ( backdoor ), Apple vẫn khước từ thẳng thừng việc can thiệp vào điện thoại thông minh để truy vấn tài liệu cục bộ lưu trên máy. Vì thế, FBI đã từng phải đi thuê bên thứ ba trích xuất tài liệu với giá không hề rẻ : 900.000 USD cho việc mở khóa một chiếc iPhone .Như vậy, việc làm dành cho người làm pháp y số hoàn toàn có thể là điều tra viên, kỹ thuật viên hoặc nghiên cứu và phân tích viên hay thám tử tư trên mạng. Mặc dù đây vẫn chưa phải ngành nghề tăng trưởng ở Nước Ta, nhưng trên quốc tế đã có nhiều trường ĐH giảng dạy chuyên ngành với thu nhập trung bình của ngành này ở Mỹ vào khoảng chừng 74.000 USD / năm. Ở đó, những thiên nhiên và môi trường mê hoặc cho sinh viên mới ra trường là thao tác cho FBI, Mantech, Sony hay Booz Allen .
 |
| Môn học về pháp y số đã được đưa vào giảng dạy dù chưa thực sự phổ biến ở Việt Nam |
Tại Việt Nam, một số Viện, Trung tâm đào tạo hiện đang có các khóa đào tạo ngắn ngày lấy chứng chỉ pháp y số (CHFI) dành cho những người làm công tác CNTT, an ninh, an toàn thông tin. Một số trường ĐH cũng đã đưa vào môn học Pháp chứng kỹ thuật số (hoặc Điều tra số), dù vậy nhu cầu tuyển dụng nghề nghiệp đặc thù này ở Việt Nam vẫn là chưa có.
Tuy vậy, với sự tăng trưởng như vũ bão của công nghệ tiên tiến lúc bấy giờ, cộng với những rủi ro tiềm ẩn mất bảo đảm an toàn thông tin ngày càng tăng cao, nhu yếu truy vết và tìm ra tội phạm mạng hứa hẹn sẽ là một bài toán buộc phải xử lý dành cho những cơ quan tổ chức triển khai lẫn doanh nghiệp. Đây sẽ là thời cơ nghề nghiệp rất lớn mở ra cho những sinh viên chuyên ngành CNTT đang chưa xu thế được tương lai .Phương Nguyễn
Ra mắt CLB Đầu tư khởi nghiệp công nghệ số Việt Nam
Đây là câu lạc bộ tiên phong chuyên về góp vốn đầu tư khởi nghiệp công nghệ tiên tiến số tại Nước Ta, quy tụ những nhà đầu tư, những người kinh doanh và tập đoàn lớn lớn cùng những quỹ góp vốn đầu tư công nghệ tiên tiến .
