Dừa là loại một loại cây cho quả khô đơn độc dùng để uống đã quá quen thuộc đối với đời sống con người, phổ biến nhiều tại những quốc gia khu vực châu Á. Ở nước ta, dừa được bà con nông dân vùng miền Tây ưa chuộng trồng khá nhiều, như ở Bến Tre hay Vĩnh Long. Để có được vườn dừa đạt yêu cầu chất lượng, đáp ứng được nhu cầu thị trường, nông dân sẽ gặp không ít khó khăn phải đối mặt. Thế nên, trong bài viết dưới đây, sẽ hướng dẫn chi tiết các bạn các kỹ thuật trồng dừa và cách chăm sóc cây dừa tốt để đảm bảo năng suất và sản lượng cao, nhất là trong giai đoạn mới trồng cây vẫn còn nhỏ và thời kỳ cây cho trái.
Quy trình trồng cây dừa
Dừa là một giống cây trồng lâu năm, có thể sinh trưởng trong thời gian dài từ 50 – 60 năm, sinh sống trong vùng nước lợ. Một số giống dừa cho ra năng suất cao như giống dừa dâu, năng suất trung bình thu hoạch khoảng 90 – 120 trái/năm, dừa ta trung bình khoảng 70 – 100 trái/năm.
Hiện nay, tuy nông nghiệp đã có tiến triển, nhưng vẫn còn đa phần nhà nông trồng dừa theo phương pháp truyền thống lịch sử, hao phí tài nguyên tự nhiên, nên hiệu suất cho ra chưa được cao. Để nâng cao hiệu suất cao khi trồng giúp dừa đạt chất lượng chuẩn ngọt, nhà nông cần phải tuân thủ đúng theo tiến trình canh tác : từ khâu chọn giống, đến phong cách thiết kế vườn, tỷ lệ trồng và phải chú ý quan tâm chăm nom bón phân, phòng trừ sâu bệnh, dịch hại theo đúng kỹ thuật .
1. Chọn giống dừa
Qua khảo sát thực tế, ở nhiều vùng trọng điểm trồng dừa trên các tỉnh thành cả nước ( phần lớn là vùng nước lợ ), hằng năm bị nước mặn 4%, xâm nhập mặn 3-4 tháng nhưng nhiều giống dừa hầu như phát triển rất tốt, năng suất đạt chuẩn cao. Điều đó chứng tỏ rằng, các giống dừa đa phần thích hợp sống ở vùng nước lợ. Khi chọn giống, chúng ta cũng chia ra để phân biệt 2 nhóm giống dừa cao và dừa lùn.
Giống dừa cao
Giống dừa cao gồm có: dừa ta ( xanh, vàng), dừa dâu (xanh, vàng), dừa bung.
Dừa ta, dừa bung:
- Gốc to
- Đường kính gốc 0,6 – 0,7m
- Thân to khoảng 0,30m
- Cây cao tầm 20 – 25m
- Tuổi thọ kéo dài từ 50 – 60 năm
- Trái cho ra sẽ to hơn dừa dâu, thường khoảng 8 – 12 trái/ tháng
Dù dừa đến “ tuổi thọ ” lão vẫn sẽ cho trái không thay đổi, nền tảng bám chắc như đinh, có sức chịu đựng giông bão. Nhóm dừa này chịu thụ phấn chéo trọn vẹn nên sẽ ảnh hưởng tác động đến trai bị lai trọn vẹn .
Dừa dâu
- Gốc nhỏ khoảng 0,5 – 0,6m.
- Thân nhỏ 0,25m.
- Cây cao vươn dài từ 10 – 15m.
- Tuổi thọ có thể sống lâu hơn từ 35 – 45 năm.
- Sinh trái nhỏ hơn so với dừa ta, thường 12 – 15 trái/ tháng.
Nếu ít chăm nom, bón phân, thiếu đất bồi rất đầy đủ thì dừa dâu hoàn toàn có thể bị giảm hiệu suất. Vào thời kỳ lão, dừa nhỏ đọt, lá ngắn, trống cổ .
Nhóm này hoàn toàn có thể được xem như là nhóm trung gian giữa dừa cao và dừa lùn bởi thân hình “ mi nhon ” của nó, hơn thế nữa vừa có thụ phấn chéo và vừa có tự thụ phấn. Dẫn đến khi ra trái vẫn cho trái giống bị lai, rõ ràng là trồng từ một giống, như cây lại trái màu như xanh, vàng, …
Giống dừa lùn
Giống dừa lùn gồm có các loại dừa quen thuộc như dừa xiêm ( xanh, đỏ, lục, núm ) ; dừa ẻo ( xanh, vàng ) dừa Mã Lai, dừa Tam Quan, dừa dứa ( loại trái nhỏ ), … thường có :
- Đường kính khoảng 0,35m,
- Cao từ 10 – 12m,
- Trung bình tuổi thọ tầm 25 – 35 năm,
- Trái thu hoạch nhỏ và mỗi tháng chỉ khoảng 12 – 15 trái.
Nếu ít bón phân, thiếu sự chú ý chăm nom, thiếu đất bồi thì nhóm dừa này sẽ cho ra trái rất nhỏ, vào tiến trình dừa lão đọt, lá ngắn. Nhóm dừa này tự thụ phấn trọn vẹn nên trái sẽ ít khi bị lai .
2. Cách chọn giống
Đầu tiên chọn cây dừa mẹ :
Giống dừa cao : Từ 15 – 30 năm .
Giống dừa lùn : Từ 10 – 15 năm .
Dừa cao : mỗi cây cho 70-100 trái / năm ;
Dừa lùn: mỗi cây cho 100-120 trái/năm.
Thân cây sinh trưởng thông thường, không có dị dạng, sẹo lá khít, thân khỏe, mọc thẳng vươn cao
Chọn trái giống :
Tuổi trái : Khi vỏ trái đã khô .
Trái giống đều đặn, không biến dạng, không bị sâu bệnh .
3. Kỹ thuật trồng dừa
Cây dừa thường rất dễ trồng, không quá kén đất nhưng đa số sẽ sinh trưởng tốt nhất trên các loại đất có nhiều hữu cơ, đất phù sa, đất cát pha và lý tưởng nhất là đất có hàm lượng kali dồi dào, tầng canh tác dày tối thiểu là 0,5 m .
Trước khi trồng dừa:
- Gom lớp đất mặt để lấp mô với kích thước bề ngang gần 1m.
- Chiều cao của mô không nhất thiết phải vun cao.
- Tuỳ thuộc vào địa hình đất lấp mà đấp mô sao cho khi trồng tránh tình trạng cây bị ngập úng trong những mùa mưa.
- Dựa vào điều kiện mương liếp rỗng hay hẹp mà bố trí cây trồng hợp lý theo 2 hình thức trồng 2 hàng 2 bên kiểu nanh sấu hoặc có thể trồng 1 hàng ở giữa.
- Đối với những cây to có tán lá rộng, nên bố trí có khoảng cách và mật độ trồng giữa các cây từ 6m trở lên
Sau khi đất trồng đã chuẩn bị xong
- Tiến hành đào hố với kích thước tương đương với kích cỡ trái dừa giống.
- Tiếp đó bón lót một lượng phân vừa phải gồm phân hữu cơ trộn đều với phân lân và phân kali cho vào hố trồng.
- Đặt cây giống xuống, lấp đất lại thật kín bằng mặt mô thật chặt sao cho cây không bị gió lay làm đứt rễ dễ bị ngã.
Lưu ý :
Chú ý khi đặt cây giống vào hố trồng không nên sâu xuống quá sẽ dẫn đến cây bị tăng trưởng chậm, và ngược lại, nếu quá cạn thì sau này gốc sẽ bị phình to. Sau khi trồng nên dùng rơm khô hay rễ cây lục bình, … để bao trùm bao quanh gốc nhằm mục đích giữ ấm và hạn chế việc xói mòn đất khi tưới .
Khi cây ở tiến trình trong 3-4 năm đầu, cần phải chăm sóc đến yếu tố quan trọng là phân bón cho cây xanh. Bởi lúc này, cây dừa vẫn còn nhỏ nên phải cung ứng đủ dưỡng chất để cây sinh trưởng. Vì thể, ngoài nguồn lượng dinh dưỡng cây lấy được từ trong đất, thì cây dừa cũng cần “ nạp ” thêm một lượng phân bón đa trung vi lượng hài hòa và hợp lý để nuôi sống cây tăng trưởng khoẻ mạnh .
4. Chăm sóc cây dừa
Việc chăm nom và bón phân cho cây nhất là trong khi quá trình cây còn nhỏ phải thật thận trọng và đúng cách. Chú ý đến liều lượng phân bón tuỳ thuộc theo loại đất trồng và màu xanh của lá cây dừa mà phân phối lượng phân bón NPK hà lan tương thích cho mỗi gốc với tỷ suất hài hòa và hợp lý .
Trong năm tiên phong, nên bón mỗi gốc khoảng chừng 0,5 kg hỗn hợp phân NPK Hà Lan 20-20-15 + TE và chia làm thành nhiều đợt bón .
Bắt đầu sang năm thứ 2, thứ 3 và 4 thì kỹ thuật bón phân vẫn như năm đầu, nhưng liều lượng sẽ tăng lên theo mỗi năm, trung bình 0,25 kg / gốc. Ngoài ra trong khoảng chừng quá trình này cũng cần phân phối thêm nhiều chất trung vi lượng để giúp cây đủ dưỡng chất nhanh tăng trưởng và sau này khi cho trái cũng có chất lượng ngọt thơm hơn. Giai đoạn mang trái, cần tăng cường Kali như bón NPK Hà Lan 17-7-21 ; NPK 16-9-21 + TE hoặc NPK Humax rong biển, giúp mát hệ rễ, dừa cho trái to, ngọt nước .
Cây con sau khi đã trồng rất cần tưới tiêu nước đều đặn, nếu trong giai đoạn này bị thiếu nước, cây sẽ rất dễ nhanh khô và chết. Vào những mùa thời kỳ nắng gắt, khô hạn phải thường xuyên tưới 2 ngày/lần. Trong thời gian này, cũng nên để ý cắt bớt cỏ dại quanh vườn, không để cỏ mọc quá cao sẽ giành chất dinh dưỡng và ánh sáng của cây dừa, có thể phủ thêm cỏ khô, rơm rạ vào gốc khi trời nắng khô để giữ đất luôn ẩm.
5. Chú ý các loại côn trùng, dịch bệnh gây hại
Trong 2-3 năm đầu của độ tuổi cây, luôn giữ đất có nhiệt độ để cây hấp thụ và tạo điều kiện kèm theo tăng trưởng tốt, không được để đất quá khô dẫn đến thực trạng thiếu nước sẽ tăng trưởng kém. Và ngược lại, đất bị ngập úng nhiều nước, nhất là vào mùa mưa, sẽ là môi trường tự nhiên cho những loài côn trùng nhỏ, dịch bệnh sinh sôi nảy nở, tiến công là hư rễ .
Giai đoạn cây dừa còn nhỏ cũng cần phải đặc biệt chú ý đến một số loại côn trùng nguy hiểm gây hại cho cây như bọ dừa, kiến vương, đuông dừa, và bệnh nấm do tấn công ở lá và đọt non,…sẽ làm chậm sự phát triển của cây hoặc thậm chí có thể cây bị chết. Vì vậy, phải lưu tâm và thường xuyên thăm vườn để quan sát từng cây dừa. Nếu phát hiện thấy những biểu hiện bất thường phải tìm hiểu kỹ, sau khi nhận dạng đúng nguyên nhân gây hại thì lập tức có biện pháp phòng trừ, ngăn chặn kịp thời, không để chúng nhân rộng gây hại nặng để sự sinh trưởng của cây.
Kết Luận
Tổng quát để trồng cây dừa mang lại hiệu quả cao về năng suất và chất lượng, người nông dân nên tổng hợp kiến thức, kỹ thuật trồng dừa và cách chăm sóc cây dừa để áp dụng nhiều biện pháp chăm sóc, bón phân và phòng ngừa dịch bệnh nhằm tạo mọi điều kiện để cây phát triển tốt nhất. Thực hiện và xử lý tốt các vấn đề trên, giúp cây dừa phát triển khoẻ mạnh góp phần thúc đẩy hiệu quả kinh tế của nghề nông trồng dừa càng tăng trưởng cao.
