TCCTCục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cung cấp một số thông tin cần lưu ý về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và Quy định xuất xứ ưu đãi thuế quan phổ cập GSP theo lộ trình 7 năm.
Về cơ chế chứng nhận xuất xứ, theo cam kết, EVFTA cho phép áp dụng cơ chế cấp Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) (C/O mẫu EUR.1) và cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Tại Việt Nam, thời điểm áp dụng tự chứng nhận xuất xứ do nội luật quy định. Trước khi áp dụng cơ chế này, Việt Nam sẽ thông báo tới EU và ban hành hướng dẫn trong nước.
Cụ thể, đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam: Với lô hàng có trị giá dưới 6.000 euro, bất kỳ nhà xuất khẩu nào cũng được phép tự chứng nhận xuất xứ. Với lô hàng có trị giá trên 6.000 euro, áp dụng cơ chế C/O do cơ quan, tổ chức được Bộ Công Thương ủy quyền cấp.
Đối với sản phẩm & hàng hóa nhập khẩu vào Nước Ta : Với lô hàng có trị giá dưới 6.000 euro, bất kể nhà xuất khẩu nào cũng được phép tự ghi nhận xuất xứ. Với lô hàng có trị giá trên 6.000 euro, chỉ có nhà xuất khẩu đủ điều kiện kèm theo theo lao lý của EU mới được tự ghi nhận xuất xứ .
Việt Nam được phép sử dụng mực và bạch tuộc nguyên liệu từ các nước ASEAN (quy tắc cộng gộp) để sản xuất mực và bạch tuộc chế biến xuất khẩu sang EU
Đại diện Cục Xuất nhập khẩu nêu rõ, cơ chế xác minh xuất xứ trong Hiệp định EVFTA là cơ chế xác minh giữa cơ quan chính phủ và cơ quan chính phủ (G to G), thời gian hai bên phối hợp thực hiện xác minh xuất xứ hồ sơ giấy là 10 tháng.
Trong trường hợp nước nhập khẩu liên tục phát hiện gian lận xuất xứ sản phẩm & hàng hóa hoặc nước xuất khẩu thiếu hợp tác, không cho nước nhập khẩu kiểm tra xác định xuất xứ tại cơ sở sản xuất, hai bên cùng bàn giải pháp khắc phục .
Sau 30 ngày không đạt được đồng thuận, vấn đề được đưa lên Ủy ban thực thi Hiệp định và sau 60 ngày không đạt được giải pháp xử lý, bên nhập khẩu vận dụng giải pháp tạm dừng khuyễn mãi thêm. Thời gian vận dụng tạm dừng khuyễn mãi thêm là 3 tháng và hoàn toàn có thể gia hạn thêm 3 tháng .
Liên quan tới yếu tố, khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực thực thi hiện hành thì chính sách khuyễn mãi thêm thuế quan phổ cập ( GSP ) trước nay EU dành cho Nước Ta có còn được vận dụng hay không, Cục Xuất nhập khẩu nêu rõ, theo pháp luật của EU, khi một nước đang được EU cho hưởng chính sách GSP mà ký kết FTA với EU thì chính sách GSP sẽ tự động hóa kết thúc .
Tuy nhiên, trong thời gian đầu EVFTA có hiệu lực, do các bước cắt giảm thuế trong biểu cam kết thuế quan của EU nên thuế quan ưu đãi của EU tại thời điểm EVFTA có hiệu lực có thể cao hơn so với mức thuế mà Việt Nam đang được hưởng trong GSP. Chính vì vậy, EU cho phép Việt Nam chuyển đổi từ GSP sang EVFTA với lộ trình 7 năm.
Cụ thể, trong 2 năm tiên phong kể từ khi có Hiệp định EVFTA có hiệu lực hiện hành, sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu của Nước Ta sang EU được phép lựa chọn vận dụng một trong hai mức thuế khuyến mại từ GSP hoặc Hiệp định EVFTA .
Trường hợp lựa chọn mức thuế khuyến mại của chính sách nào thì phải phân phối quy tắc xuất xứ của chính sách đó. Ví dụ, doanh nghiệp lựa chọn mức thuế khuyến mại từ GSP thì sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu phải cung ứng pháp luật về quy tắc xuất xứ trong GSP. Tương tự như vậy với Hiệp định EVFTA .
Trong 5 năm tiếp theo, sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu của Nước Ta sang EU vẫn được phép lựa chọn vận dụng một trong hai mức thuế khuyến mại từ GSP hoặc Hiệp định EVFTA. Tuy nhiên, dù vận dụng thuế khuyễn mãi thêm theo chính sách nào, sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu của Nước Ta phải cung ứng lao lý về quy tắc xuất xứ trong Hiệp định EVFTA .
Sau 7 năm kể từ khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực thực thi hiện hành, sản phẩm & hàng hóa xuất khẩu của Nước Ta sang EU sẽ được hưởng thuế và vận dụng quy tắc xuất xứ trọn vẹn theo Hiệp định EVFTA .
Với EVFTA, tiêu chuẩn xuất xứ đơn cử so với một số ít mẫu sản phẩm xuất khẩu nòng cốt của Nước Ta sang thị trường EU như sau :
Thủy sản : Tiêu chí xuất xứ so với thủy hải sản nguyên vật liệu và thủy hải sản chế biến trong EVFTA là xuất xứ thuần túy, theo đó thủy hải sản phải được sinh ra hoặc lớn lên tại một nước thành viên Hiệp định EVFTA .
Bên cạnh đó, Việt Nam được phép sử dụng mực và bạch tuộc nguyên liệu từ các nước ASEAN (quy tắc cộng gộp) để sản xuất mực và bạch tuộc chế biến xuất khẩu sang EU.
Dệt may : Tiêu chí xuất xứ so với loại sản phẩm dệt may trong EVFTA là tiêu chuẩn hai quy trình – “ từ vải trở đi ”, tức vải nguyên vật liệu được dùng để may quần áo phải được dệt tại Nước Ta hoặc những nước thành viên EU .
Giày dép : Sản phẩm giày dép được sử dụng nguyên vật liệu không xuất xứ từ bên ngoài Hiệp định, ngoại trừ những bộ phận lắp ghép từ mũi giày và đế giày .
Gỗ và loại sản phẩm gỗ : Đối với gỗ nguyên vật liệu nói chung và đồ nội thất bên trong làm từ gỗ, tiêu chuẩn xuất xứ là quy đổi mã số sản phẩm & hàng hóa ở Lever 4 số hoặc hàm lượng giá trị nguyên vật liệu không xuất xứ tham gia vào quy trình sản xuất không vượt quá 70 % .
