Lời mở đầu: Bài viết hướng dẫn cách chơi Civilization 6: Gathering Storm (Civ 6: GS) ở mức độ cao, được dành cho những người có hiểu biết cơ bản về Civ 6 nói riêng – series Civ nói chung và đang mong muốn nâng cao trình độ của mình. Bài viết được chia làm 2 phần: phần 1 là phân tích lý thuyết về trò chơi, bao gồm những thay đổi ở phiên bản GS, chiến thuật-chiến lược phù hợp, thông tin bên lề… Phần 2 là cách áp dụng những hiểu biết trên vào trò chơi, thông qua các ví dụ minh họa.
Mục tiêu của bài hướng dẫn là thắng lợi ở Lever cao nhất ( Deity ), ở map rộng nhất ( Huge – 12 empires ), thiết lập đại trà phổ thông ( Standard ). Các từ trong game show được giữ nguyên không phiên dịch .
1. Phân tích phiên bản Civilization 6: Gathering Storm
1.1 Những thay đổi đáng lưu ý so với những phiên bản trước
So với phiên bản tiền nhiệm Rise and Fall ra mắt cách đây 1 năm, Gathering Storm có nhiều cải tiến đáng kể, đó là (1) sự tương tác với môi trường, (2) hệ thống lưu trữ tài nguyên và sử dụng năng lượng, (3) World Congress và Diplomatic Victory, (4) Cải thiện, bổ sung và cân bằng đáng kể Leader, UU (Unique unit), UA (Unique Ability), (5) AI (!).
Trong những nâng cấp cải tiến kể trên, ( 1 ) ( 3 ) ( 4 ) sẽ biến hóa mức độ cảm nhận của bạn về game show. Tức là ta sẽ thấy game show có thêm nhiều tính năng mới, đủ để ta tò mò tò mò. ( 2 ) và ( 5 ) sẽ đổi khác đặc thù của game show, tức là làm game show khó hơn, thử thách hơn, theo cách mà một game show giải pháp nên có. Có thể ví ( 1 ) ( 3 ) ( 4 ) là những tính năng vui tươi mà tất cả chúng ta cần ở một game show vui chơi, trong đó ( 2 ) ( 5 ) là cái mà bất kỳ người hâm mộ thực thụ nào của dòng game 4K nhu yếu : tính giải pháp .Giờ đây, ta không còn công thức 3 Horse man + 3 Archer + … win all the game nữa. Với việc Strategy Resources phải khai thác theo số lượng, việc tổ chức triển khai cuộc chiến tranh sớm với giải pháp Rush Swordman ( cần Iron ) và Rush Horse Man ( Cần Horse ) sẽ khó khăn vất vả hơn. Ngoài ra, Strategy Resources cần được khai thác theo số lượng và mạng lưới hệ thống Power ( những nhà máy điện ) phụ thuộc vào vào số lượng khai thác, điều này làm cho việc giám sát vị trí thiết kế xây dựng thành phố và chiếm giữ – khai thác – phân bổ những mỏ tài nguyên trở nên cực kỳ quan trọng .
Ví dụ : Đối thủ sử dụng dầu ( Oil ) làm nguồn nguyên vật liệu chính đồng thời lực lượng quân đội đa phần là Infrantry ( sử dụng Oil ). Bạn nhận thấy những mỏ dầu đối phương nằm trên biển và không được bảo vệ gắt gao ? Hãy sử dụng Bomber, Paratrooper tàn phá những mỏ dầu đối phương, để những thành phố mất điện và Infrantry kiệt quệ : – 14 CS ( Combat Strength ) gần như là án tử với Infrantry .Ở phiên bản GS, Firaxis cố gắng nỗ lực cải tổ mạng lưới hệ thống Diplomatic và mang trở lại Diplomatic Victory. Một số Empire được tùy chỉnh / bổ trợ để thích hợp với cách thắng lợi mới này, tuy nhiên mạng lưới hệ thống Diplomatic chưa thật sự phát huy được tiềm năng của nó. Trong phần đông trường hợp thì bạn không cần chăm sóc Favor ( 1 dạng tiền tệ của mạng lưới hệ thống Diplomatic ), và nếu chơi đúng thì bạn sẽ thắng Culture-Science trước Diplomatic. Nó giống như một món tráng miệng bổ trợ vào, nhưng không hòa nhập / bổ trợ / tôn lên món ăn chính – tính tương tác / giải pháp của game show. Nếu so với Civ 5 – đặc biệt quan trọng là những bản mod thì mạng lưới hệ thống Diplomatic trong Cic 6 thua xa. Cảm giác dành giật từng City – States lẫn nhăm nhe ban nhau ở Civ 5 luôn là cảm xúc khó tả .
Chi tiết ở đầu cuối, cũng là chủ đề của bản lan rộng ra này : biến hóa môi trường tự nhiên, đã được Firaxis chăm nom cẩn trọng. Thiên tai được miêu tả ấn tượng và thích mắt, đôi lúc còn mang đến chút wtf dành cho người chơi. Với thiết lập vạn vật thiên nhiên ở mức 3-4, đôi lúc thứ cứu thành phố của bạn không phải là quân lính hay tường thành mà là 1 trận bão đang tàn phá thành phố đối phương. Hoặc một trận lốc xoáy lớn làm quân đội đối phương tan tác. Thảm họa vạn vật thiên nhiên nếu phối hợp với sự kiện xã hội ( 1 dạng tương tự như mod : events bên Civ 5 ) sẽ thành bộ đôi tuyệt vời. Hi vọng Firaxis sẽ sớm bổ trợ tính năng này .
1.2 Chiến thuật – chiến lược của trò chơi
Để thắng lợi trong Civilization 6 : Gathering Storm tất cả chúng ta có nhiều cách khác nhau. Điều này nhờ vào vào độ khó hay thông số kỹ thuật bắt đầu của game show, tuy nhiên sẽ luôn có một cách được coi là nhanh hơn, hiệu suất cao hơn so với cách khác. Ví dụ lợi thế của French hay Brazil sẽ là Culture Victory, nếu độ khó là 1-2-3 thì điều này không quan trọng. Tuy nhiên nếu chơi ở độ khó 7-8 thì khác. Ở những Setup khó như : Delty – Continent – Huge – Standard thì việc tận dụng tối đa lợi thế của một quốc gia là điều quan trọng .Ở đây, giải pháp là cách tất cả chúng ta thích ứng với từng trường hợp đơn cử, ví dụ như một vương quốc, một thời kì, thiên nhiên và môi trường, địa hình … Còn kế hoạch là phong thái tất cả chúng ta thắng lợi game show. Dù bạn hướng đến loại thắng lợi gì thì kế hoạch hiệu suất cao nhất cũng là : Chiến tranh sớm – thích ứng – tăng trưởng tự do. Tất nhiên tất cả chúng ta hoàn toàn có thể chơi theo phong thái tự do, cả ván đấu kết Alliance với những liên minh xung quanh rồi từ từ bay vào ngoài hành tinh, nhưng đó là một trường hợp riêng và không hề vận dụng trong tổng thể ván đấu. Vậy tại sao công thức : Chiến tranh sớm – thích ứng – Phát triển độc lập lại là kế hoạch hiệu suất cao nhất trong Civ 6 : GS bất kể bạn lựa chọn vương quốc và hướng đến loại thắng lợi nào ? Đó là do tại :
1.2.1 Chiến tranh là khoảng đầu tư hiệu quả nhất đầu game
Hãy coi cuộc chiến tranh như một khoản góp vốn đầu tư. Nếu ở thời gian đầu game bạn góp vốn đầu tư vào Settle hay District để tăng trưởng quy mô quốc gia hay riêng một thành phố, thì hãy coi như bạn góp vốn đầu tư vào Warrior, Archer, Horse Man, Ram … để đạt hiệu suất cao tối đa. Tại sao tất cả chúng ta nuôi Settle, để Settle đó lập thành phố rồi kiến thiết xây dựng District, khi mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nuôi Warrior, Archer và dùng chính Warrior, Archer đó chiếm những thành phố của AI ? Tại sao phải xây District, xây Wonder, trong khi tất cả chúng ta hoàn toàn có thể cướp được với cái giá rẻ hơn và trong một lộ trình dài hơi hơn ?Ở Lever 7-8, AI được nhiều lợi thế, và nếu bạn có gắng bắt kịp theo cách thường thì ( xây thành phố, tranh Wonder, tăng trưởng khoa học-xã hội … ) thì cũng rất thường thì bạn sẽ … không bắt kịp được. Hoặc giả sử bạn đuổi kịp và vượt qua một vài vương quốc xung quanh, thì cũng rất có năng lực một vương quốc xa xôi đang tiêu biểu vượt trội bạn về mọi mặt, và thua cuộc chỉ là yếu tố thời hạn. Ngoài ra, sớm hay muộn ở giữa ván đấu, những hàng xóm AI sau khi hết đất để đặt thêm thành phố sẽ xây quân đội và hỏi thăm bạn, và thường bạn sẽ tiêu tốn rất nhiều nguồn lực để phòng thủ quốc gia. AI không mưu trí trong warface, tuy nhiên với việc nhiều thành phố hơn, được lợi thế đầu game thì giải pháp biển người cũng đủ để bạn khốn đốn. Lúc này chính bạn sẽ nhận ra, thời gian AI tăng trưởng đầu game chính là lúc thích hợp nhất để bạn làm điều gì đó. A problem can’t be a problem if they don’t exist anymore – Cách tốt nhất để xử lý một yếu tố là khiến cho nó không sống sót .
Ở gia đoạn đầu, các Eureka và Inspiration dễ kích hoạt, và vì thế chúng ta có thể đuổi kịp hoặc vượt qua AI ở những công nghệ cần thiết. Ngoài ra AI phần lớn sẽ tập trung vào phát triển, và mặc dù lực lượng quân sự vẫn tồn tại nhưng chúng không quá mạnh và có thể bị đánh bại. Ở thời điểm này chúng ta cũng chưa gặp quá nhiều quốc gia khác, nên việc tranh thủ “đánh sập” quốc gia láng giềng sẽ không gặp quá nhiều rắc rối từ hệ thống Diplomatic. Ví vụ rằng thay vì xây 4,5 thành phố hãy chỉ xây 2,3 thành phố và dồn công sức vào 3 Archer, 4 5 Horse Man (hoặc Sword Man) với 1 Ram chẳng hạn, chúng ta sẽ đi “xin” 5 thành phố của đối phương. Sau đó ổn định và phát triển khoa học – nghệ thuật. Khi bạn mạnh về quân sự và có chiến tích thì các hàng xóm cũng tôn trọng khoa học và nghệ thuật của bạn hơn.
Các lí do hoàn toàn có thể kể thêm như sau : ( 1 ) Ở những map lớn ( Large, Huge ) thì tất cả chúng ta luôn giáp mặt với khoảng chừng 2,3 vương quốc. Do lợi thế của AI nên sẽ có tối thiểu một vương quốc mạnh vượt lên và đàn áp tất cả chúng ta trong thời gian giữa đến cuối game show. Tiệu diệt rắc rối sớm này trước là cách mưu trí nhất để giải quyết và xử lý trường hợp này. ( 2 ) Tầm quan trọng đặc biệt quan trọng của những tài nguyên kế hoạch. nếu bạn không lan rộng ra chủ quyền lãnh thổ trải qua cuộc chiến tranh thì nhiều năng lực cuối game show bạn sẽ co cụm trong 4 5 thành phố cơ bản, không tiếp cận được những nguồn than-dầu-uranium ở thời đầu công nghiệp, do đó không hề duy trì công nghiệp ( nguồn năng lượng gió, địa nhiệt … đến quá muộn ) và quân đội thời kì này. ( 3 ) Sớm hay muộn AI cũng gây chiến với bạn, do đó hãy chọn thời gian có lợi cho bản thân để điều đó xảy ra .
Các điểm trừ nếu có : ( 1 ) Được ăn cả, ngã về không. ( 2 ) Các vương quốc lân cận ( nếu họ gặp bạn lúc đang cuộc chiến tranh ) sẽ ghét bạn suốt cả game show, và do đó bạn sẽ khó lòng có Luxury Resources hay Trade deal có lợi. Tuy nhiên như đã nghiên cứu và phân tích ở trên thì Diplomatic trong game show … không quan trọng nên bạn hoàn toàn có thể mặc kệ cả quốc tế cũng được. ( 3 ) Căng thẳng. Chiến tranh chính là hình thức cao nhất của việc quản trị những tài nguyên ( thời hạn, vàng, nhân lực-nông dân-lính, … ) và phân phối tài nguyên ( Science input, Culture input … ). Không phải khi nào mọi việc cũng thuận tiện và nhiều lúc bạn bị 2,3 vương quốc xung quanh tiến đánh, hoặc gặp 1 thảm họa vạn vật thiên nhiên nào đó mà nhân lực, vật lực đều hết sạch. Tuy cuộc chiến tranh là cách sớm nhất có thể ( tính theo số lượt – turn ) để kết thúc game show nhưng thường sẽ có thời hạn chơi dài nhất, chính do mỗi lượt bạn phải giám sát nhiều. Hãy xem xét nếu bạn là tình nhân màu tím, muốn sống trong độc lập và muốn next turn trong cảm xúc tự do, thoải mái và dễ chịu .Vậy đến đây ta hoàn toàn có thể Tóm lại, để thắng lợi nhanh nhất trước AI thì nên cuộc chiến tranh, và cuộc chiến tranh càng sớm càng tốt. Ưu điểm tiêu biểu vượt trội điểm yếu kém và hoàn toàn có thể vận dụng với bất kỳ quốc gia cụ thể nào. Các vương quốc có năng lực cuộc chiến tranh sớm ( ie : UU thời cổ đại hay trung đại ) đều được nhìn nhận cao trong phiên bản Civ 6 : GS này .
1.2.2 Hãy thích ứng
Đôi khi tất cả chúng ta khởi đầu game show bằng một sáng tạo độc đáo : Ví dụ như vừa đọc 1 quyển sách về nữ hoàng Eleanor và muốn thử sức ngay với Eleanor of French và hướng tới thắng lợi văn hóa truyền thống. Chúng ta bị định hình bởi những tâm lý / sáng tạo độc đáo như vậy, và điều này có cái hay và cái bất lợi riêng. Một mong ước / niềm tin cho ta động lực để thực thi, tuy nhiên chưa chắc đã mang lại hiệu suất cao. Giả sử bạn muốn thắng bằng ý tưởng sáng tạo đó, không hề gì, đó là cuộc phiêu lưu xúc cảm của bạn, hãy tận thưởng. Tuy nhiên nếu bạn chỉ đơn thuần là muốn thắng, hoặc lúc căng thẳng mệt mỏi không muốn xúc cảm dẫn đường thì nên … thích ứng. Sự thích ứng này cực kỳ quan trọng với 1 game giải pháp dài hơi như Civilization .Nên nhớ rằng, bất kể sự bonus nào đó nên là lợi thế, không phải sự ám ảnh. Với những người chơi thiếu kinh nghiệm tay nghề, việc vô tư làm những thứ không tương quan sẽ ảnh hưởng tác động đến tác dụng ở đầu cuối. Quay lại ví dụ về người chơi Eleanor of French, sẽ là sai lầm đáng tiếc nếu spam Chateau và Theater District ở mọi nơi chỉ vì đó là năng lực riêng không liên quan gì đến nhau. Cá nhân người viết bài cho rằng năng lực của Eleanor rất mạnh nhưng việc tập trung chuyên sâu để phát huy năng lực đó là … tốn kém và không hiệu suất cao bằng cách khác ( trừ khi bạn muốn chinh phục quốc tế bằng tình yêu ! ). Thay vào đó hãy tập trung chuyên sâu vào Wonder và Production ở midgame ( thế mạnh ở French ), Improvement thì nên tối đa … Farm chứ không phải Chateau. Xong đợt tie 2,3 District mới mở màn xây Theater. Lúc này thiết yếu mới phá Farm để xây lại Chateau. Sở dĩ điều này vì Late game những Card bổ trợ cho Culture Victory mới phát huy tính năng, trong đó Culture ở Midgame được nhìn nhận không quan trọng bằng những yếu tố khác, …
Ở Mid game, giả sử bạn đã bắt nạt xong hàng xóm bên cạnh thì việc nên làm là không thay đổi và … ngồi tâm lý. Kiểm tra xem địa hình của mình như này đã đủ để đánh Late game chưa ( có đủ tài nguyên, sát biển xây khu du lịch, sát núi xây khu vui chơi giải trí công viên … ) Sau đó kiểm tra AI xem có ai vượt lên, rình rập đe dọa bạn thắng lợi không. Lúc này là lúc bạn nghiên cứu và điều tra mạng lưới hệ thống Spy, cách những bonus stack nhau ( cái này cực kỳ quan trọng ! ), wonder / tech nào là keycore. Lúc này chính là lúc bạn định hình cách thắng lợi của mình. Nhớ rằng hoàn toàn có thể bạn là 1 Canada yêu độc lập và thích xây khu vui chơi giải trí công viên vương quốc, nhưng cờ đến tay thì hãy phất, nếu hoàn toàn có thể thì hãy chiến thằng bằng khoa học ( nếu đầu game đánh tan được AI láng giềng có địa hình đồi núi, chiếm được nhiều vị trí đẹp cho Campus và Space Race … ) hoặc thắng bằng quân sự chiến lược ( quân đang mạnh, cứ di tới thôi ) .
Một bonus + 1 ở đầu game sẽ hiệu suất cao hơn một bonus + 10 ở cuối game, và đừng khi nào cố định và thắt chặt bản thân vào một phong thái thắng lợi nào. Hãy nhớ rằng Mid game là để kiểm soát và điều chỉnh, nếu cuộc chiến tranh không hiệu suất cao nữa ( đối thủ cạnh tranh ở xa, đất xấu, … ) thì cất gươm đao đi chuyện trò độc lập. Khả năng đặc biệt quan trọng nào không hiệu suất cao thì để đó, đừng “ xây cho vui ”. Một Mid game mềm dẻo thì Late game bạn cầm chắc thắng lợi đến 90 %, kể cả khi vẫn đang còn 10 Deity AI đang nhăm nhe thịt bạn đi chăng nữa .
1.2.3 Chiến thắng cần kiên nhẫn
Nếu bạn chơi tốt các bước trên thì đến cuối game việc duy nhất là chờ chiến thắng. Với cá nhân người viết bài thì việc ấn next turn khi biết chắc mình sẽ thắng (đứng đầu Science-Culture-Gold Input-….) rất nhàm chán và mệt mỏi. Đây chính là điểm yếu lớn nhất của Civ 6:GS so với Civ 5: Vox Populi: late game của Civ 6 chỉ đẹp chứ không kịch tính. Nếu bạn chọn cách chiến thắng là Religious và Domination Victory thì late game có thể tương đối cân não, nhưng thường bạn sẽ vô tình chiến thằng bằng Culture hay Science Victory trước khi điều đó xảy ra. Đó là vì:
- Chi phí chiến tranh ( Religious cũng là 1 dạng chiến tranh – spam quân) quá cao. Với việc thay đổi hệ thống tài nguyên thì giờ đây bạn không thể “spam” những đạo quân lớn tiệu diệt cả đất trời được. Việc này cũng có thể hiểu như thế giới thực tại: chi phí chiến tranh quá cao so với lợi ích kinh tế (trừ vấn đề liên quan đến đức tin/tôn giáo). Giả sử bạn đánh Map Huge có 12 quốc gia. Bạn tiêu diệt một nửa là đã có thể chiến thắng bằng Culture hay Science rồi. Cá nhân người viết bài thấy việc hoàn thiện Domination Victory chỉ như sở thích cá nhân. Thường thì khi biết chắc sẽ thắng mình sẽ chơi ván khác chứ không ham thích đồ sát nốt đám “quốc gia lạc hậu” còn lại.
- Culture và Science Victory thật sự dễ thở hơn so với các phiên bản trước. Tuy rằng đây là nhược điểm của AI nhưng nó cũng ảnh hưởng đến trải nghiệm trò chơi. Một ví dụ điển hình: Có một trận mình chơi Persia và tiêu diệt 2 nước bên cạnh bằng Immortal, sau đó chuyển sang Culture Victory bằng cách spam Pairidaeza. Tuy nhiên đến late game thì phát hiện ra Brazil ở lục địa bên kia cũng rất mạnh về Culture Victory. Thế là mình đổi sang Science Victory và việc này đơn giản là thay đổi trình tự xây dựng – Wonder – Phá Pairideaze để trồng rừng – thu gỗ – trồng rừng liên tục. Đặt Spy để chống phá hoại, vv và vv… Mặc dù AI cố gắng ngăn mình chiến thắng nhưng cũng không làm thể làm gì, lúc đó mình cảm giác rằng Culture và Science Victory hơi dễ dàng. Về sau thì mình nhận ra đó là sức mạnh đến từ các quốc gia linh hoạt như Persia, chứ không phải game thiết kế nhạt. Tuy vậy mình vẫn mong Culture và Science Victory có gì đó độc đáo hơn!
- AI hung hãn nhưng không thông minh. Việc này lúc đầu có thể làm chúng ta thích thú (chiến thắng dễ dàng, quân mình ít thắng quân địch đông…) nhưng về sau thì nhàm chán. Việc của bạn là di chuyển những đạo quân lv 5,6 ra chiến trường, “fortify until healed” + Supply/Medic những đạo quân tanker, hủy diệt đối phương bằng pháo và vũ khí tầm xa, lặp đi lặp lại như thế. Làm đi làm lại quá nhiều lần (và giết quá nhiều AI) thì bạn sẽ thấy tội lỗi và buồn chán không tả, lúc đó như kiểu mặt trời chân lý hiện lên, và bạn quăng hết súng đạn đi để nói về những thứ tốt đẹp của cuộc sống.
Tựa chung, Late game trong Civ 6 : GS chỉ là hoàn thành xong và tích lũy thắng lợi cho bản thân. Cũng đôi lúc bạn nhận ra rằng mình không hề thắng được. Thắng thua không quan trọng, điều quan trọng nên là biết vì sao. Hiểu được điều này thì việc thắng AI trong Civ 6 trở nên đơn thuần hơn khi nào hết. Lúc đó nếu đủ tự tin thì hãy bước chân vào quốc tế Multiplayer, Civ của AI và Civ Multiplayer là 2 quốc tế khác hẳn nhau !Tạm kết phần 1 ở đây, hãy coi những điều trên như lý luận chính trị. Bài viết phần 2 sẽ hướng dẫn cách thực thi những điều trên như thế nào .
