Máy điện là gì ?
Máy điện là một khái niệm để chỉ các loại máy dùng điện là nguồn hay tạo ra năng lượng điện, hoạt động theo nguyên tắc chuyển đổi năng lượng, cơ năng thành điện năng và ngược lại. Bên cạnh đó, máy điện còn có nhiệm vụ chuyển giao, biến đổi năng lượng điện, ví dụ từ điện một chiều sang điện xoay chiều, hay điện cao thế sang hạ thế và ngược lại.
Máy điện có cấu trúc cơ khí gồm lõi sắt, dây quấn đồng, vỏ máy bằng sắt kẽm kim loại và những thành phần khác. Được sử dụng để đổi khác thông số kỹ thuật điện năng như biến hóa điện áp, dòng điện, tần số, góc pha .
Phân loại máy điện
Phân loại dựa trên chuyển động tương đối của bộ phận quay, gồm 2 loại:
- Máy điện tĩnh: Là loại máy điện mà giữa các bộ phân của máy không có chuyển động tương đối.
Ví dụ: Máy biến áp
- Máy điện quay: Là loại máy điện mà trong cấu tạo của nó có bộ phận chuyển động quay.
Ví dụ: Máy phát điện, động cơ điện,…
Phân loại theo dòng điện gắn với máy, chia làm 2 loại:
- Máy điện một chiều: Là loại máy điện mà dòng điện sử dụng trong máy là dòng 1 chiều DC
- Máy điện xoay chiều: Là loại máy điện mà dòng điện sử dụng trong máy là dòng xoay chiều AC. Trong loại này chia làm 2 loại là máy điện 3 pha và máy điện 1 pha.
Phân loại theo tốc độ quay của rotor và tốc độ từ trường quay:
- Máy điện đồng bộ: Là máy điện có tốc độ quay của rotor bằng với tốc độ từ trường quay
- Máy điện không đồng bộ: Là máy điện có tốc độ quay của rotor khác tốc độ từ trường quay
Sự khác nhau giữa 2 tốc độ được biểu thị bằng hệ số trượt s: s = (n – n1) / n
Trong đó: n1 là tốc độ từ trường quay, n là tốc độ rotor quay
Tùy vào giá trị của s mà máy điện không đồng nhất thao tác ở những chính sách khác nhau .
0 < s < 1: Chế độ động cơ điện
s < 0: Chế độ máy phát điện
s > 1 : chính sách hãm
Phân loại theo công dụng làm việc của máy:
- Máy phát điện
- Động cơ điện
- Máy phát tốc
- …
Xem thêm: Phân tích mạch khởi động sao tam giác
Một số hình ảnh về máy điện
Máy biến áp
Ứng dụng:
- Máy biến áp điện lực: Dùng để truyền tải và phân phối điện năng.
- Máy biến áp công suất nhỏ: Dùng cho các thiết bị đóng cắt, các thiết bị điện tử trong gia đình.
- Máy biến áp tự ngẫu: Công suất nhỏ, sử dụng trong gia đình, có khả năng điều chỉnh điện áp thứ cấp phù hợp với đồ dùng điện khi điện áp sơ cấp thay đổi.
- Máy biến áp đặc biệt: Máy biến áp hàn, biến áp chỉnh lưu…
- Máy biến điện áp: MBA dùng trong đo lường để xác định điện áp phía sơ cấp
Tham khảo video để hiểu rõ hơn về máy biến áp:
Máy điện một chiều
Máy điện xoay chiều
Máy điện xoay chiều không đồng bộ
Ứng dụng của máy điện không đồng bộ:
- Chủ yếu được sử dụng làm động cơ do cấu tạo đơn giản, làm việc chắc chắn, dễ sử dụng, vận hành, giá thành rẻ.
- Cũng được sử dụng làm máy phát. Gần đây người ta ứng dụng nhiều làm máy phát điện sức gió công suất đến vài Mêgaoat.
Máy điện xoay chiều đồng bộ
Phân biệt một số khái niệm liên quan về máy điện
- Phân biệt “cửa hàng điện máy” và “siêu thị máy điện”
Cửa hàng máy điện ( electrical machine shop ) : là shop chuyên bán những loại máy điện là nguồn hay tạo ra nguồn năng lượng điện, hoạt động giải trí theo nguyên tắc quy đổi nguồn năng lượng cơ thành điện năng và ngược lại .Siêu thị điện máy ( electronic supermarket ) : là shop bán thiết bị tiêu thụ điện sử dụng trong mái ấm gia đình hàng ngày .
- Phân biệt “điện cơ” và “cơ điện”
Điện cơ (Electromechanical): Thiết bị điện cơ, cụ thể là động cơ điện, máy phát điện và các phụ kiện đi kèm
Cơ điện: Là lĩnh vực chuyên môn của Kỹ sư thiết kế lắp đặt (kỹ sư cơ điện M&E – mechanical and electrical engineer) cho một công trình có sử dụng điện, hoặc là thiết bị cơ khí và thiết bị điện được lắp đặt để hoàn thành công trình.
- Thanh dẫn, sợi dây, vòng dây, cuộn dây, dây quấn,…
Thanh dẫn (conductor bar): là vật liệu dẫn điện dạng cứng
Sợi dây (wire): là vật liệu dẫn điện loại mềm
Vòng dây (turn): là 1 vòng dây do vật liệu loại mềm quấn thành
Cuộn dây (coil): là nhiều vòng dây
Dây quấn (winding): là các vòng dây
Một số hư hỏng thường gặp ở máy điện
Máy điện một chiều:
- Mòn, gãy chổi than
- Hỏng kích từ
Máy điện xoay chiều:
- Hỏng lớp cách điện giữa các pha, giữa pha với vỏ máy
- Mòn gãy chổi than
- Hỏng kích từ
Nếu bạn có kiến thức và kỹ năng tương quan về phần máy điện, đừng quên để lại góp ý dưới phần comment nhé ❤
