Phác đồ điều trị Phân tích và xác định vấn đề sức khỏe, vấn đề sức khỏe ưu tiên của cộng đồng Bộ Y Tế

Khái niệm vấn đề sức khỏe và phân tích xác định vấn đề sức khỏe

Vấn đề sức khỏe

Vấn đề sức khỏe được hiểu rất khác nhau tuỳ thuộc vào từng nghành nghề dịch vụ trình độ trong ngành y tế. Hiện nay thường có hai cách hiểu về “ yếu tố sức khỏe ”
Cách thứ nhất : “ Vấn đề sức khỏe ” được hiểu theo định nghĩa sức khỏe của Tổ chức y tế quốc tế, đó là thực trạng tự do về sức khỏe thể chất, niềm tin và xã hội chứ không bó hẹp ở thực trạng ốm đau, bệnh tật. Với cách hiểu này, yếu tố sức khỏe công cộng đề cập đến những yếu tố sức khỏe của một quần thể, thực trạng sức khỏe của tập thể, những dịch vụ vệ sinh thiên nhiên và môi trường, những dịch vụ y tế tổng quát và quản lý dịch vụ chăm nom v.v …

Cách thứ hai: “Vấn đề sức khỏe” được hiểu là “Vấn đề tồn tại của sức khỏe cộng đồng” có nghĩa là tình trạng bệnh, tật, thiếu hụt về thể lực, dinh dưỡng, những tồn tại về vệ sinh môi trường hoặc những tồn tại trong cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe của ngành y tế cũng như toàn xã hội.

Xác định vấn đề sức khỏe công cộng

Xác định yếu tố sức khỏe là tìm ra được những yếu tố sức khỏe trong một hội đồng đơn cử. Khái niệm xác lập yếu tố sức khỏe công cộng được lan rộng ra cả việc xác lập những nguyên do, những giải pháp can thiệp một cách khoa học, thích hợp cho từng yếu tố sức khỏe công cộng đơn cử. Tuỳ theo mục tiêu can thiệp mà người ta quan tâm nhiều hơn đến xác lập yếu tố sức khỏe công cộng theo cách hiểu thứ nhất hay thứ hai. Tuy nhiên, trong khi xác lập yếu tố sức khỏe của một hội đồng khó tách riêng không liên quan gì đến nhau yếu tố sức khỏe theo cách hiểu nào vì trong một yếu tố sức khỏe công cộng được đưa ra để can thiệp gồm có cả xử lý những sống sót và những yếu tố nâng cao trình độ sức khỏe của hội đồng đó .
Trước đây, nhất là trong thời kỳ bao cấp, song song với cách quản trị theo phương pháp chỉ huy từ trên xuống ( nhất nhất là mọi hoạt động giải trí y tế đều thực thi theo “ chỉ tiêu kế hoạch được giao ” ) việc xác lập yếu tố sức khoẻ của một hội đồng là từ những chỉ tiêu được đưa từ Bộ Y tế xuống Sở Y tế rồi xuống Phòng y tế huyện và sau cuối là xuống Trạm y tế xã. Như vậy Phòng y tế huyện triển khai chỉ tiêu của Sở Y tế, Trạm y tế xã triển khai chỉ tiêu của Phòng y tế huyện. Cả một dây chuyền sản xuất “ Thực hiện chỉ tiêu kế hoạch ” tạo ra tâm ý thụ động, làm vì cấp trên nhiều hơn cho chính hội đồng của mình .
Với cách xử lý các yếu tố sức khỏe công cộng do từ trên đưa xuống đã dẫn đến những yếu tố sức khỏe không sát thực với các hội đồng ; việc xử lý các yếu tố sức khỏe thụ động, không khoa học, không thích hợp, các cơ sở y tế tuyến dưới ít khi nghĩ tới việc cần phải xác lập xem mình cần làm gì để xử lý những yếu tố sống sót mà hội đồng của mình nhu yếu v.v … Đặc biệt trong mỗi hội đồng có rất nhiều yếu tố sức khỏe phải xử lý, nếu không xác lập được yếu tố sức khỏe thực sự thiết yếu phải can thiệp và có năng lực xử lý cũng như năng lực duy trì hiệu quả, thì sẽ có các quyết định hành động sai, làm tiêu tốn lãng phí nguồn lực và thời hạn .

Phân tích vấn đề sức khỏe

Phân tích yếu tố sức khỏe là sử dụng những thông tin đủ, có giá trị từ hội đồng và các nguồn thông tin khác ; sử dụng những chiêu thức khoa học khác nhau để nghiên cứu và phân tích nhằm mục đích xác lập được những yếu tố sống sót, yếu tố sức khỏe, những yếu tố sức khoẻ ưu tiên trong hội đồng, đồng thời nghiên cứu và phân tích những yếu tố, những nguyên do dẫn đến yếu tố sức khỏe đó. Phân tích yếu tố sức khỏe công cộng còn được đề cập đến cả nghiên cứu và phân tích năng lực của các quyết định hành động can thiệp đúng và hiệu suất cao cho các yếu tố sức khỏe đã được xác lập .
Mục đích của nghiên cứu và phân tích yếu tố sức khỏe : Trong xử lý các yếu tố sức khỏe công cộng, không có một nước nào có đủ nguồn lực để xử lý một lúc toàn bộ các yếu tố, ngay cả so với các nước tăng trưởng. Trong thực trạng nguồn lực không khi nào đủ mà nhu yếu về chăm nom sức khỏe lại cao. Làm thế nào để xử lý xích míc này ? Người quản trị phải xem xét việc góp vốn đầu tư vào đâu, góp vốn đầu tư vào khâu nào có hiệu suất cao nhất. Để xử lý việc góp vốn đầu tư vào đâu, để xử lý yếu tố có hiệu suất cao trước hết tất cả chúng ta phải ghi nhận được nguồn gốc của yếu tố sức khỏe là ở đâu : do môi trường tự nhiên hay tập quán ; hoặc do các yếu tố khác ? Mục đích của nghiên cứu và phân tích yếu tố sức khỏe là để xử lý một cách có hiệu suất cao các yếu tố sức khỏe đó. Cụ thể khi nghiên cứu và phân tích yếu tố sức khỏe tất cả chúng ta cần phải làm các việc sau đây :
Xác định được các yếu tố sức khỏe và yếu tố sức khỏe ưu tiên trong hội đồng .
Phân tích các nguyên do dẫn đến thực trạng sức khỏe đó, xác lập các nguyên do chính, các yếu tố góp thêm phần dẫn đến yếu tố sức khỏe trên .
Phân tích các giải pháp, các quyết định hành động can thiệp cũng như năng lực về nguồn lực .
Phân tích, theo dõi, nhìn nhận chương trình can thiệp .

Các phương pháp xác định vấn đề sức khỏe

Kỹ thuật delphi

Một nhóm người được coi là hiểu biết yếu tố tương quan ngồi cùng nhau bàn luận, thống nhất với nhau để xác lập xem lúc bấy giờ ở địa phương mình đang có những yếu tố sức khỏe gì. Đây là cách làm trọn vẹn được tính đến, mang nặng tính chủ quan. Trong kỹ thuật này, hoàn toàn có thể không sử dụng hoặc có sử dụng đến các số liệu, thông tin của báo cáo giải trình để xác lập yếu tố sức khỏe, nên dẫn đến không xem xét hết xem việc làm đó thực sự là “ yếu tố ” hay không. Ví dụ : ở một thành phố lớn, ban giám đốc Sở Y tế vì thấy các tỉnh khác đều chọn tình hình uốn ván rốn là yếu tố sức khỏe nên cũng coi đây là yếu tố sức khỏe của địa phương mình. Vì không sử dụng thống kê y tế nên đã không tính đến trong thực tiễn là trong nhiều năm lại đây, một năm chỉ có 1-2 trường hợp uốn ván rốn .

Ví dụ: Để xác định vấn đề sức khỏe của một xã, người ta đã tổ chức một cuộc họp gồm các thành phần: Đại diện của lãnh đạo xã (Chủ tịch hoặc phó chủ tịch xã); đại diện của Hội phụ nữ, Hội nông dân tập thể, Đoàn thanh niên  và các cán bộ chuyên môn chủ chốt ở Trạm y tế xã thảo luận và đưa ra được các vấn đề sức khoẻ cần phải giải quyết trong một năm. Đó chính là Kỹ thuật Delphi.

Dựa trên gánh nặng bệnh tật

Đây là chiêu thức trọn vẹn dựa vào các số liệu của báo cáo giải trình. Phương pháp này có sử dụng thông tin tuy nhiên lại thiếu nghiên cứu và phân tích định tính. Ví dụ : Tỷ lệ bệnh giun trong hội đồng nông nghiệp là rất thông dụng, nếu chỉ nhìn vào tỷ suất nhiễm giun mà coi đó là yếu tố sức khỏe thì chưa hài hòa và hợp lý vì trong điều kiện kèm theo sản xuất nông nghiệp, cũng như thiếu hố xí hợp vệ sinh và khó khăn vất vả kinh tế tài chính như lúc bấy giờ, rất khó can thiệp để hạ thấp tỷ suất nhiễm giun .

Cách cho điểm dựa vào 4 tiêu chuẩn

Trong chiêu thức này, các nhà quản trị đưa ra 4 tiêu chuẩn để lựa chọn VĐSK. Mỗi tiêu chuẩn được xem xét theo một thang điểm, lần lượt cho từng việc làm ( Bảng 7.1 ) .

Bảng 7.1. Xác định vấn đề sức khỏe

Tiêu chuẩn
để xác lập yếu tố sức khỏe
Chấm điểm các việc, đầu việc
Sốt rét Tiêu chảy TE .. .
1. Các chỉ số bộc lộ đã vượt quá mức thông thường ( Ví dụ : tỷ suất mắc … ) .
2. Cộng đồng đã biết tên của yếu tố đó và có phản ứng rõ ràng .
3. Đã có dự kiến hành vi của nhiều ban ngành đoàn thể .
4. Ngoài số CBYT, trong hội đồng đã có một nhóm người khá thông thuộc về yếu tố đó .
Cộng

Trong tiêu chuẩn 1 : Xác định mức thông thường của việc làm là rất khó. Thông thường ta dựa vào các cơ sở sau :
Dựa vào các chỉ số của việc làm đó trong hội đồng mình các năm trước để xem có khuynh hướng tăng lên, giảm đi, hay duy trì .
Dựa vào chỉ số của việc làm đó tại các hội đồng bên cạnh vào thời gian hiện tại .
Dựa vào các chuẩn pháp luật của VĐSK do Bộ Y tế lao lý cho mỗi vùng địa lý .
Dựa vào chỉ tiêu trên giao .
Dựa vào kế hoạch dài hạn của hội đồng mình trước đây đã làm .
Họp nhóm hay đội lập kế hoạch để cùng xác lập chỉ số thông thường của việc làm tại hội đồng dựa vào 4 tiêu chuẩn trong bảng trên .
Chú ý : Nếu một yếu tố nào đó thiếu thông tin thì dựa vào các yếu tố còn lại để xác lập mức thông thường của hội đồng mình .
Thang điểm được tính đồng đều với cả 4 tiêu chuẩn như sau :

3 điểm : Rất rõ ràng, vượt nhiều .
2 điểm : Rõ ràng, vượt ít .
1 điểm : Có thể, không rõ lắm .
0 điểm : Không rõ, không có .

Cộng điểm của 4 tiêu chuẩn trên, nếu : Từ 9 – 12 điểm : Công việc đó là một sống sót cần xử lý, nó là VĐSK. Từ 8 điểm trở xuống : Công việc đó chưa rõ là VĐSK .
Mỗi cột ở bảng 7.1 ta viết tên một việc làm ( còn gọi là đầu việc ). Phải liệt kê hết các đầu việc vào bảng này. Có khi tới 20 – 30 cột ứng với 20 – 30 đầu việc. Giả dụ ta bỏ sót việc làm “ sốt rét ” không liệt kê vào bảng, hoàn toàn có thể dẫn đến sai lầm đáng tiếc, vì biết đâu sau khi chấm điểm thì sốt rét lại có điểm cao hơn 9 và nó là VĐSK .
Mỗi đầu việc ( ở mỗi cột ) không nên quá to, hay quá nhỏ trở thành vụn vặt. Ví dụ : “ vệ sinh môi trường tự nhiên ” nếu được coi là một đầu việc thì quá to, sẽ khó cho viết kế hoạch sau này. Cần tách nó thành các đầu việc bé hơn : Hố xí hợp vệ sinh, nước sạch, rác …
Xác định VĐSK rõ ràng là rất quan trọng, vì nó chỉ ra việc làm nào phải làm và việc làm nào chưa cần làm. Công việc nào trên thực thế cần phải làm mà ta không chọn nó là yếu tố sức khỏe hoàn toàn có thể dẫn đến những thiệt hại nghiêm trọng ( ví dụ : Tỷ lệ mắc bệnh, tỷ suất chết tăng cao … ) .

Dựa trên cách tính toán của chương trình cbm (community based monitoring)

Với giải pháp của CBM, trên trong thực tiễn ta không xác lập được VĐSK. CBM giúp ta phát hiện những sống sót bên trong của mỗi VĐSK. Ví dụ : Sốt rét của địa phương A còn cao là do tại cán Bộ Y tế hoạt động giải trí chưa tốt, hay tại chính quyền sở tại địa phương chưa chăm sóc, hay tại người dân chưa triển khai các giải pháp phòng chống .

Xác định vấn đề sức khỏe ưu tiên

Sau khi xác lập các yếu tố sức khỏe, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thấy trong hội đồng sống sót nhiều yếu tố sức khỏe. Lúc này tất cả chúng ta phải lựa chọn ưu tiên, vì không hề xử lý mọi yếu tố sức khỏe cùng một lúc được .

Cách cho điểm dựa vào 6 tiêu chuẩn

Trong chiêu thức này, các nhà quản trị đưa ra 6 tiêu chuẩn để lựa chọn VĐSK ưu tiên. Mỗi tiêu chuẩn được xem xét theo một thang điểm, lần lượt cho từng VĐSK đã được lựa chọn ở phần trên ( Bảng 7.2 ) .
Chấm điểm từng yếu tố theo thang điểm từ 0-3 như khi xác lập yếu tố sức khỏe. Cộng dồn điểm của từng yếu tố sức khỏe theo mỗi cột, xét xử lý ưu tiên từ yếu tố sức khỏe có điểm trên cao đến thấp .
Chú ý : Tiêu chuẩn 1 ở bảng này được chấm giống như tiêu chuẩn 1 của bảng 7.1 ; và tiêu chuẩn 6 ở bảng này phải chấm giống như tiêu chuẩn 2, 3, 4 của bảng 7.1. Mọi xem xét trên đều thực thi bởi đội lập kế hoạch .

Bảng 7.2. Bảng chọn vấn đề sức khỏe ưu tiên

Tiêu chuẩn để xác lập yếu tố sức khỏe ưu tiên Chấm điểm cho các VĐSK
VĐSK 1 VĐSK 2 .. .
Mức độ thông dụng của yếu tố ( nhiều người mắc hoặc tương quan ) .
Gây mối đe dọa lớn ( tử trận, tổn hại kinh tế tài chính, xã hội … )
Ảnh hưởng đến lớp người có khó khăn vất vả ( nghèo nàn, mù chữ … )
Đã có kỹ thuật, phương tiện đi lại xử lý .

Kinh phí đồng ý được .

Công đồng chuẩn bị sẵn sàng tham gia xử lý

Cộng

Dựa trên hệ thống phân loại ưu tiên cơ bản. (bprs: basic priority rating system)

Đây là cách xác lập yếu tố sức khỏe ưu tiên có cơ sở khoa học vững chãi trải qua việc xem xét các yếu tố A, B, C, màn biểu diễn bởi công thức sau :
BPRS = ( A + 2B ) * C .
Trong đó :

Yếu tố a: diện tác động của vấn đề sức khỏe

Chấm điểm cho yếu tố A là dựa trên tỷ suất dân cư trực tiếp bị ảnh hưởng tác động bởi yếu tố sức khỏe ( tỷ suất mắc ví dụ điển hình ). Diện ảnh hưởng tác động của yếu tố hoàn toàn có thể được xem xét dựa vào hàng loạt dân cư hoặc lựa chọn nhóm dân cư đích. Với mỗi yếu tố sức khỏe đều phải xem xét và sau đó cho điểm theo thang điểm 0 – 10 dựa vào tỷ suất dân cư bị tác động ảnh hưởng bởi yếu tố này. Nếu tỷ suất lớn dân cư bị tác động ảnh hưởng của yếu tố sức khỏe thì sẽ cho điểm cao .
Khi chấm điểm, mỗi cá thể trong đội lập kế hoạch chấm riêng rẽ. Sau đó đội họp lại, lấy quyết định hành động của tập thể, đương nhiên là phải dựa vào số liệu trong các báo cáo giải trình đáng tin cậy, như vậy chấm điểm sẽ có độ đúng chuẩn cao .
Khi cho điểm phải thiết lập sự cân đối, nó phải thích hợp với mức độ ảnh hưởng tác động của yếu tố sức khỏe trong hội đồng. Có thể dựa vào các mức độ được phân loại trong bảng sau :

Bảng 7.3. Cho điểm yếu tố A

Tỷ lệ dân chúng bị ảnh hưởng tác động của yếu tố sức khỏe Phạm vi của yếu tố .
Thang điểm
≥ 25 % 9 hoặc 10
10 % – cận 25 % 7 hoặc 8
1 % – cận 10 % 5 hoặc 6
0,1 – cận 1 % 3 hoặc 4
0,01 – cận 0,1 1 hoặc 2
ít hơn 0,01 % 0

Đội lập kế hoạch triển khai cho điểm yếu tố A :

Vấn đề sức khỏe Điểm 0 – 10
Cá nhân chấm Đội lập kế hoạch chấm
1 .
2 .

 

Yếu tố b: mức độ trầm trọng của vấn đề.

Mức độ trầm trọng của yếu tố sẽ được xác lập dựa vào 4 đặc thù sau :

Tính cấp bách : Tính cấp bách trong thực tiễn của yếu tố sức khỏe, mức tương quan tới hội đồng .
Tính quyết liệt : Tỷ lệ chết, số năm sống bị mất đi, sự ốm yếu tàn tật .
Thiệt hại kinh tế tài chính của hội đồng, của cá thể .
Liên quan tới những yếu tố khác : Khả năng ảnh hưởng tác động đến dân cư ( Ví dụ : Bệnh sởi ) hoặc ảnh hưởng tác động tới những nhóm mái ấm gia đình ( Ví dụ : Ngược đãi trẻ nhỏ, hành vi giết người ) .

Yếu tố B cũng được cho điểm từ 0 – 10. Mức độ trầm trọng của yếu tố càng lớn thì cho điểm càng cao. Trong xếp loại ưu tiên, mức độ trầm trọng của yếu tố sức khỏe được coi là quan trọng hơn diện ảnh hưởng tác động của yếu tố sức khỏe. Chính vì nguyên do này mà trong công thức BPRS yếu tố B được coi là quan trọng gấp 2 lần yếu tố A.

Bảng 7.4. Cho điểm yếu tố B

Mức độ trầm trọng của yếu tố sức khỏe Chấm điểm
Rất trầm trọng ( Tỷ lệ chết rất cao, tỷ suất chết non, thiệt hại kinh tế tài chính lớn tác động ảnh hưởng lớn trên các mặt khác … ) 9 hoặc 10
Trầm trọng 6 – 8
Vừa phải 3 – 5
Không trầm trọng 0 – 2

Đội lập kế hoạch triển khai cho điểm yếu tố B :

Vấn đề sức khỏe Cho điểm
Cá nhân Nhóm ( đội )
1. … … … … … … .. 2 … … … … … … … .

Yếu tố c: hiệu quả của chương trình can thiệp

Hiệu quả của các chương trình can thiệp được biểu lộ bởi sự giảm độ lớn của yếu tố sức khỏe do chương trình can thiệp đó ảnh hưởng tác động. Đây là yếu tố quan trọng nhất trong xếp loại yếu tố sức khỏe ưu tiên ( nếu cho yếu tố C là 0 điểm thì BPRS = 0 ). Để nhìn nhận đúng chuẩn hiệu suất cao là rất khó khăn vất vả. Hiệu quả khi nào cũng được xác lập trong một số lượng giới hạn ( có điểm trên cao nhất và điểm thấp nhất ) và nhìn nhận mỗi chương trình can thiệp cũng dựa trên khoảng chừng số lượng giới hạn này. Thực tế lúc bấy giờ, rất nhiều chương trình can thiệp tất cả chúng ta không nhìn nhận được hiệu suất cao. Để sử dụng được công thức trên ta cần khám phá hiệu suất cao của chương trình ở những địa phương đã nhìn nhận được. Một cách khác là ta cứ mạnh dạn ước đạt hiệu suất cao, sau đó tổ chức triển khai theo dõi và nhìn nhận hiệu suất cao của chương trình để Giao hàng cho năm sau. Ví dụ : Vaccin có hiệu suất cao cao nhất trong toàn bộ các chương trình can thiệp để phòng bệnh, nhưng cũng hoàn toàn có thể có hiệu suất cao thấp đáng kể. Hiệu quả của các chương trình can thiệp cho các yếu tố sức khỏe hoàn toàn có thể được cho điểm như sau :

Bảng 7.5. Cho điểm yếu tố C

Hiệu quả của các giải pháp can thiệp

Thang điểm
Rất hiệu suất cao
Hiệu quả từ 80 % đến 100 % ( Ví dụ tiêm chủng )
9 hoặc 10
Hiệu quả .
Hiệu quả từ 60 % đến cận 80 %
7 hoặc 8

Tương đối Hiệu quả
Hiệu quả từ 40 % đến cận 60 %
5 hoặc 6
Tương đối ít hiệu suất cao
Hiệu quả từ 20 % đến cận 40 %
3 hoặc 4
Hiệu quả rất thấp
Hiệu quả chỉ đạt 5 % đến cận 20 %
1 hoặc 2
Hầu như không có hiệu suất cao

0

Mỗi yếu tố sức khỏe có một hay nhiều chương trình can thiệp, do vậy ta phải chấm điểm cho tổng thể các chương trình can thiệp của các yếu tố sức khỏe. Lẽ dĩ nhiên, với mỗi yếu tố sức khỏe ta chỉ chọn một chương trình can thiệp có số điểm trên cao nhất để đưa vào tính BPRS. Xếp loại ưu tiên .
Đội lập kế hoạch triển khai cho điểm yếu tố C :

Hiệu quả của các chương trình can thiệp Cho điểm
Cá nhân Nhóm ( đội )
1 .
2 .

Chú ý : nếu lần tiên phong ta vận dụng chương trình can thiệp nào đó thì cần đi xem xét và học tập ở những nơi đã vận dụng chương trình can thiệp đó mới chấm điểm được cho yếu tố C. Các lần sau dựa vào kinh nghiệm tay nghề và tổng kết của lần trước để nhìn nhận và chấm điểm yếu tố này .

Các yếu tố p.e.a.r.l

Hệ thống phân loại ưu tiên cơ bản được đo lường và thống kê dựa trên các yếu tố A, B và C như trình diễn ở trên. Song 3 yếu tố này chưa bảo vệ đủ điều kiện kèm theo cho chọn ưu tiên, mà còn bị nhờ vào các yếu tố PEARL : Sự thích hợp, tính kinh tế tài chính, sự đồng ý, nguồn lực và tính hợp pháp. P.E.A.R.L mặc dầu không trực tiếp tương quan tới yếu tố sức khỏe nhưng nó cũng có vai trò lớn trong việc xác lập yếu tố sức khỏe ưu tiên .
P. ( Propriety ) : Sự thích hợp : Việc xử lý yếu tố sức khỏe đó có thích hợp với khoanh vùng phạm vi hoạt động giải trí của tổ chức triển khai chăm nom sức khỏe không. Ví dụ : Việc giảm tỷ suất hộ mái ấm gia đình dùng nước bị ô nhiễm có tương thích với trách nhiệm hoạt động giải trí của TT bảo vệ sức khỏe bà mẹ và trẻ nhỏ của tỉnh không hay nó là trách nhiệm của Trung tâm y học dự trữ .
E ( Economic feasibility ) : Khả năng về kinh tế tài chính : Có bảo vệ triển khai xử lý được yếu tố sức khỏe không hoặc yếu tố sức khỏe này được xử lý có mang lại ý nghĩa kinh tế tài chính không, có quyền lợi về kinh tế tài chính không .
A ( Acceptability ) Được gật đầu : Chương trình can thiệp vào yếu tố sức khỏe ưu tiên phải được hội đồng hoặc nhóm dân cư đích gật đầu làm. Nhiều trường hợp, người dân hay người chỉ huy hội đồng không thích làm hay ngại không muốn làm thì chương trình can thiệp có hiệu suất cao đến mấy cũng không được vận dụng .
R ( Resource availability ) : Nguồn lực : Nguồn lực có sẵn để xử lý yếu tố sức khỏe này không .
L ( Legality ) : Tính hợp pháp : Luật pháp hiện hành có cho phép xử lý yếu tố sức khỏe này không .
Với từng yếu tố PEARL ta không chấm điểm mà chỉ vấn đáp thắc mắc “ Có ” hoặc “ Không ”. Nếu như câu vấn đáp là “ Không ” thì yếu tố sức khoẻ này sẽ bị xếp dưới bảng ưu tiên và xem xét sau .
Như vậy những VĐSK nào mà các yếu tố P.E.A.R.L. đều vấn đáp “ Có ” ( “ 5 có ” ) thì được xem xét ưu tiên trước, đương nhiên các VĐSK với “ 5 có ” này được xếp ưu tiên theo số điểm của BPRS. BPRS cao nhất là ưu tiên một. Tương tự như vậy ta xét tiếp đến các VĐSK “ 4 có ” ; “ 3 có ” … Nhiều khi những VĐSK từ “ 4 có ” trở xuống đều bị loại, không được xếp vào yếu tố sức khỏe vì không đủ tiêu chuẩn, đặc biệt quan trọng không có năng lực thực thi .
Xếp loại ưu tiên : P.E.A.R.L

VĐSK P. E A R L PEARL
Cá nhân Đội
1 .
2 .

Sau khi đã cho điểm từng yếu tố A, B, C và xem xét các yếu tố P.e.a.r.l tất cả chúng ta sẽ thống kê giám sát để xếp loại ưu tiên theo bảng sau :

VĐSK PEARL Yếu tố cấu thành

BPRS Xếp hạng ưu tiên
A B C ( A + 2B ) C Cá nhân Đội, nhóm

..

“ 5 có ”

Xếp hạng ưu tiên dựa vào tổng số điểm của các yếu tố sức khỏe. Nếu yếu tố sức khỏe có tổng số điểm trên cao thì được ưu tiên xử lý trước. Vấn đề sức khỏe ưu tiên số 1 sẽ thuộc PEARL “ 5 có ” và tổng số điểm BPRS cao nhất .
Với các VĐSK thuộc PEARL “ 4 có ” ; “ 3 có ” … cần xem xét kĩ lại việc chấm điểm từ đầu. Nếu điểm số không đổi khác thì loại khỏi list ưu tiên .
Trên thực tiễn, trong quy trình lập kế hoạch nhiều khi ta bỏ lỡ bước xác lập yếu tố sức khoẻ và triển khai việc chọn ưu tiên luôn. Khi xét chọn ưu tiên tất cả chúng ta đã có nhiều tiêu chuẩn để xét chọn một việc làm y tế là VĐSK rồi .

Phương pháp phân tích nguyên nhân của một vấn đề sức khỏe

Vẽ cây căn nguyên theo sơ đồ xương cá

Dựa vào những số liệu đơn cử, tích hợp với kinh nghiệm tay nghề cá thể và cách thao tác theo nhóm hoàn toàn có thể vẽ cây căn nguyên cho một yếu tố. Sơ đồ xương cá cho thấy mối quan hệ giữa hậu quả ( yếu tố sống sót ) với các nhóm nguyên do độc lập. Trong mỗi nhóm nguyên do có các nguyên do trọn vẹn độc lập hoặc quan hệ lẫn nhau qua ảnh hưởng tác động âm tính hoặc dương thế .
Ví dụ : Về cây căn nguyên dẫn đến thực trạng các trạm y tế xã ít bệnh nhân đến khám chữa bệnh của tỉnh A ( Sơ đồ ở trang 83 ). Trong sơ đồ này, cần chú ý quan tâm là có nhiều nguyên do khi đã nêu ra phải lượng hoá bằng các chỉ số để tránh các đánh giá và nhận định chung chung, thiếu địa thế căn cứ. Vì vậy, cần phải sử dụng tối đa các nguồn số liệu từ mạng lưới hệ thống báo cáo giải trình lúc bấy giờ để có vật chứng khi đưa ra các nhận định và đánh giá cũng như quyết định hành động : Khi nói trạm y tế xã thiếu trang thiết bị, phải lượng hoá từ “ thiếu ” bằng chỉ số : Tỷ lệ trạm có đủ trang thiết bị. Có những nguyên do khó có thể lượng hoá trực tiếp như : Dân chưa tin, thái độ kém, kỷ luật lao động kém … thường phải qua các cuộc tìm hiểu nghiên cứu và điều tra mới đưa ra nhận định và đánh giá .

Cách phân tích nguyên nhân bằng kỹ thuật đặt câu hỏi “nhưng vì sao vậy?”

Trước khi bước vào nghiên cứu và phân tích các nguyên do, ta đều biết không hề xử lý mọi nguyên do hoàn toàn có thể can thiệp được. Để làm được kỹ thuật này cần hiểu rõ mạng lưới hệ thống phân loại ưu tiên cơ bản ( BPRS ). Từ yếu tố xác lập được, đặt câu hỏi “ Nhưng tại sao vậy ” hoặc “ Tại sao ” lại dẫn đến yếu tố này ? Sau câu hỏi đầu, ta có một số ít câu vấn đáp. Chọn trong số các câu vấn đáp những nguyên do hoàn toàn có thể can thiệp được, rồi đặt câu hỏi tiếp “ Tại sao ”. Còn những câu vấn đáp không đưa ra được nguyên do xử lý được ngay hãy trong thời điểm tạm thời gác lại. Cứ liên tục đặt các câu hỏi “ Tại sao ” cho các câu vấn đáp sau được chọn sau cuối sẽ tìm được việc làm cần làm hay giải pháp cần can thiệp để đưa vào bản kế hoạch hành vi. Ví dụ sử dụng cây căn nguyên và kỹ thuật “ Nhưng tại sao ” nghiên cứu và phân tích nguyên do dẫn đến “ Tỷ lệ nhiễm HIV tăng ” ( Trang 83 ) .
Nếu ở một cơ sở y tế trong thời điểm tạm thời dừng ở lần thứ 2 đặt câu hỏi “ tại sao ” và gác lại các nguyên do không trong khoanh vùng phạm vi nghĩa vụ và trách nhiệm của ngành y hoặc điều kiện kèm theo kỹ thuật, cơ sở vật chất chưa được cho phép xét nghiệm máu cho toàn bộ các bà mẹ có thai xem có nhiễm HIV không. Cần tìm được các số liệu minh họa, chứng tỏ cho nhận định và đánh giá trên từ mạng lưới hệ thống thông tin, báo cáo giải trình. Một khi có số liệu minh họa, việc đặt tiềm năng sẽ đơn cử hơn, thuận tiện hơn và nhất là khả thi hơn .
Ngành y tế không tác động ảnh hưởng được ( gác lại không nghiên cứu và phân tích ) .
Sau khi nghiên cứu và phân tích hoàn toàn có thể liệt kê được những việc cần triển khai để giảm nhiễm HIV trong hội đồng là :
Cung cấp bao cao su thoáng rộng qua tiếp cận xã hội .
Tổ chức trò chuyện tại địa phương, đăng tải các chương trình về tình dục bảo đảm an toàn trên các phương tiện đi lại truyền thông online đại chúng .
Đào tạo cán Bộ Y tế để có đủ cán bộ hoàn toàn có thể xét nghiệm tìm HIV trước khi truyền máu .
Tăng nguồn kinh phí đầu tư để làm các xét nghiệm hoặc phân chia lại ngân sách, ưu tiên cho xét nghiệm HIV ở các cơ sở truyền máu .
Khi đưa những yếu tố trên vào kế hoạch hành vi năm tới, tất cả chúng ta đã kỳ vọng giảm rủi ro tiềm ẩn nhiễm HIV. Kỹ thuật “ Nhưng tại sao ” này được sử dụng trong nhiều trường hợp khác, hoàn toàn có thể tới 5-6 tầng đặt câu hỏi “ Tại sao ” .

Không phải lúc nào cũng cần phân tích vấn đề tồn tại  bằng vẽ cây căn nguyên hay dùng kỹ thuật “Nhưng tại sao” như trên, cách làm trên tập cho người quản lý cách xem xét, tìm hiểu một vấn đề cặn kẽ trước khi đưa ra quyết định. Việc phối hợp sử dụng số liệu thống kê báo cáo cũng như các bằng chứng thực tế khác với cách phân tích trên sẽ làm cho người quản lý có thêm công cụ khoa học, góp phần sử dụng có hiệu quả nguồn lực y tế.

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM